David Hume'un 300 yıl önce reddettiği nedensellik ilişkisini bile anlamamış ne kadar Aynştayn, ne kadar Şerlok varsa komplo teorisi üretiyor maşallak!
Mesela görsele göre 19 Kasım ve 14 Mart arasındaki 4 aylık uzun sayılabilecek bir süreçte bazı çok uluslu şirketlerin yöneticileri istifa etmiş. Tamamı doğru olsa bile argümanı şöyle iade edebilirim: Aynı süreçte IKEA ya da Coco Cola ya da Toyota ya da BMW ya da Cargill ya da Patek Philippe'nin CEOları da istifa etmemiş. Demek ki 1 çeyreklik dönemde rastgele sektörlerde çalışan çok uluslu şirketlerdeki yönetici istifaları herhangi bir nedensellik fenomeni değildir. Kalan 9 ayda istifa eden CEO'lar var mıdır? Yeni yıla yakın yani şirket karlarının açıklandığı dönemler ve istifalar arasında bir bağlantı var mıdır? Bunun virüs salgınıyla arasında nedensellik kurmamızı sağlayacak bir gerekçesi var mıdır?
Bunların bir de deprem zamanı dolunay ve deprem arasında nedensellik bağıntısı kuran versiyonları vardı, neyse ki şu an virüs kaynaklı işlere merak salmışlar. Onları da şu soruyla reddetmişliğim vardır: Bir gün içinde Dünya üzerinde ortalama kaç deprem kaydedilir? Yılda birkaç milyonluk bir sayı dile getirilmektedir ki bu da günde ortalama 2800-3000 civarında depreme karşılık gelir. Bunların 5 ve üzerinde olanları yıllık ortalama 1500 civarındadır yani gün başına 5 önemli deprem kaydı yapılır. Demek ki günde 5 ayda 150 kere gerçekleşen büyük depremlerle dolunay arasında kurulacak bir bağıntının bir nedensellik içermesi mümkün değildir. Yani sıklıkla tekrarlanan fenomenlerle belli düzenlilikte tekrarlanan fenomenlerin rastgele bir biçimde örtüşmesi bilimsel kanıt değildir.
Düşünmek için evrimleşmiş bir organa sahip olup onu idareli kullanmamız ne kadar da üzücü. Akılcı günler dilerim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder