"Hayır" ya da dünyanın en etkili boykot sözcüğü
Rosa Parks beyazların evlerinde hizmetcilik yapan siyahi bir ABD vatandaşıydı. İşine çoğu işçi gibi o da otobüs gibi toplu taşıma araçlarıyla gidiyordu. O yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nin güney eyaletlerinde siyahilerle beyazlar otobüslere ayrı kapıdan biniyor, kendilerine ayrılmış ayrı yerlere oturuyorlardı. Rosa Parks bir gün Montgomery'de otobüse bindi. O otobüste bir beyaz, beyazlara ayrılan yerde yer bulamayınca, siyahilere ait bölümde oturmakta olan Rosa Parks'tan koltuğundan kalkıp kendisine yer vermesini istedi. 14 saat çalışmış olan Parks bunu reddetti. Şoför de kalkması için uyardı ama Parks yerinden kalkmadı. Tutuklandı ve hapse girdi. Bunun üzerine 1955'de Montgomery'de başlayan protesto olayları hızla bütün Alabama eyaletine yayıldı. Parks ve destekçileri defalarca tutuklandı, kötü muamele gördü.
Olaydan sonraki bir yıldan daha uzun bir süre boyunca siyahiler otobüslere binmediler, her yere yürüyerek gittiler. İlk başlarda otobüs firmasının sahipleri ve eyalet yetkilileri "bir kaç gün boykot ederler, sonra unuturlar" diye düşünmüştü ama öyle olmadı. Ayak tabanları su toplayıp nasır tutsa da bütün siyahiler eyleme katıldı ve uzun saatler boyu yürüdüler.
Kısa zamanda boykot çevre eyaletlere ve ülke çapında yayıldı. Pek çok beyaz da protestolara destek verdi ve en apolitik olduğu düşünülen beyaz ev kadınlarının desteği ile meşru bir harekete döndü.
Protesto eylemleri bir yıl sonra meyvesini verdi. ABD Federal Mahkemesi ayrımcı uygulamayı yasakladı. Rosa Parks Alabama'da beyazlar tarafından taciz edildiği için kuzeye taşınmak zorunda kaldı. Aynı tarihlerde Alabama Valisi siyahilerin üniversiteye gitmesine de karşıydı. "Hayır" eyleminin gücünü fark eden Martin Luther King adında bir vaizin başını çektiği, giderek büyüyen hareket, 1964'te çıkarılan eşitliği güvence altına alan yasa ile başarıya ulaştı. Rosa Park bu direnişin sembolü haline geldi.
Kendisiyle yapılan bir röportajda "amacım bir insan hakları hareketi başlatmak değildi. Yaptığım eylemin bu kadar büyük tarihsel sonuçları olacağını bilmiyordum. Sadece çok yorgundum ve oturmaya devam etmek istiyord
um" dedi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder